تاریخچه اسانسور

تاریخ آسانسور
تاریخ و جغرافیای آسانسور

آسانسور از قدیمی ترین ماشین های ساخت بشر است و سابقه ساخت آن به حدود ۴۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح یعنی پیش از عصر برنز باز‌‌ می‌گردد.با اختراع و بکار گیری چرخ سنگی ، انسان به وسیله‌ای نیاز داشت که با استفاده از آن بتواند آب را از چاه و یا بستر رودخانه‌ها بالا بکشد.در فاصله زمانی ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال قبل ازمیلاد مصریان باستان برای بالاکشیدن آب رودخانه نیل و آبیاری مزارع بالاتر از سطح رودخانه از وزنه تعادل کمک گرفتند.
سپس منجنیق ساخته شد که با استفاده از چرخ‌ها و دنده های و نیز پیچیدگی های بیشتری بارهای سنگین را بالا و پایین‌‌ می‌برد.
تاریخ نگاران اختراع اولین آسانسور باری قرقره‌ای را به ارشمیدس نسبت‌‌ می‌دهند. اما پایه گذار و طراح آسانسور امروزی دانشمند و ریاضی دان بزرگ انگلیسی جرج آتوود است که با ساختن ماشینی که با یک نخ به یکدیگر متصل شده بود و روی قرقره بالا و پایین‌‌ می‌رفت و وضع قوانین حرکتی این دو وزنه نسبت به هم و اثر گذاری وزنه‌ها بر قرقره و همچنین کشف فرمولهای محاسباتی این ماشین گام بزرگی را برای ساخت آسانسورهای امروزی برداشت.
آلشیا اوتیس مخترع امریکایی برای نخستین بار ترمز ایمنی را در بالابرهای باری بکار بست و به همگان نشان داد که آسانسور نه تنها وسیله‌ای مناسب برای جابجایی عمودی بار است بلکه ایمن برای مسافران نیز‌‌ می‌باشد. اختراع او سبب می‌شد تا در صورت پاره شدن کابل نگهدارندهٔ کابین آسانسور و پایین افتادن آن، ترمزها به طور خودکار فعال شده و جلوی سقوط آن را بگیرند.
با ابداع اولین آسانسور الکتریکی توسط زیمنس آلمانی ، آسانسور جنبه تجاری و عمومی پیدا کرد و راه ساخت ساختمانهای بلند مرتبه یا آسمان خراشها هموار شد . بطور قطع یقین‌‌ می‌توان گفت پیشرفت فن آوری برج سازی تا این مرتبه امروزی بدون آسانسور امکان پذیر نبود.
اما در ایران نخستین آسانسور الکتریکی توسط زنده یاد مهندس هوشنگ خانشقاقی در ساختمانی ۱۰ طبقه واقع در خیابان جمهوری (شرق میدان مخبر الدوله) طراحی ، ساخت ، نصب و راه اندازی شد. نکته قابل توجه در این است که با توجه به قیمت‌های بالای شرکتهای خارجی در آن دوره ، مهندس خانشقاقی تصمیم به ساخت آسانسور در داخل کشور می‌گیرد. ساختن آسانسور مسلما ساده نبوده‌است اما مهندس به کمک اشیای رده خارج مانده از جنگ جهانی دوم و تبدیل جعبه دنده‌های مختلف موفق به ساخت آسانسور می‌شود و در نهایت آن را راه اندازی می‌کند.